Beginnen jullie ook met de randen als jullie een puzzel maken? En hoe gaan jullie te werk als je een strategie voor iets bepaeld begint uit te denken?
Laat met dat even aantonen met volgend verhaal.
Doordat Bart Silkes oogbewgingen opmerkte, vermoedde hij dat zij (op dat moment en in die context) niet in beelden maar in gevoelens aan het denken was. En omdat Bart heel ‘visuele’ vragen stelde, had Silke het moeilijk om die te beantwoorden. Door zijn eigen communicatie aan te passen en de kinesthetische voorkeur van Silke te spiegelen, begrepen ze elkaar veel beter.
Naast het woordgebruik kunnen dus ook oogbewegingen je helpen om je communicatie nog beter af te stemmen op de andere en het rapport te verbeteren. Een goede reden om elkaar eens wat vaker in de ogen te kijken, zou ik zo zeggen!
Gisterenavond voelde ik me niet goed omdat ik op een bedrijfspresentatie niet altijd even constructief was gebleven in m’n vragen en opmerkingen over aspecten waar ik het niet helemaal eens mee was. En dat op de verjaardag van de Boeddha, die mededogen net als één van de belangrijste waarden naar voren schuift. Maar gedane zaken nemen geen keer, en ik kan er dus maar beter vandaag m’n lessen uit trekken om het in de toekomst constructiever aan te pakken. Dit is wat ik voor de zoveelste keer leerde gisterenavond:
Luister naar je eigen lichaam, want het geeft je duidelijke signalen. Ik was me tijdens de presentatie bewust van een bepaald onaangenaam gevoel in m’n lijf en een verandering in m’n ademhaling. Achteraf bekeken waren dat signalen die ik ken en die me wilden zeggen dat ik me ‘op gevaarlijk terrein’ begaf… En ik had ze dus niet zomaar mogen negeren.
Je denkt en reageert vanuit je eigen model van de wereld. Hoewel dit één van de uitgangspunten van NLP is, was ik dat gisteren weer even ‘vergeten’. In mijn eigen model van de wereld zitten blijkbaar nog enkele onverwerkte emoties rond het onderwerp van de presentatie, waardoor ik tijdens de presentatie van daaruit reageerde zonder me daarvan bewust te zijn. Ik identificeerde me dus te hard met wat er gezegd werd en bleef daardoor niet objectief genoeg naar de groep toe.
Ieder heeft z’n eigen model van de wereld. Daarnaast ging ik er onterecht vanuit dat als de formuleringen van de presentator voor mij niet duidelijk waren dat dat dan wel voor iedereen zo zou zijn. En dat ik dat dan voor de groep en de anderen moest uitklaren… Wat niet zo was.
Je kan anderen niet veranderen. Verwacht niet dat iemand anders verandert omdat jij dat wil of nodig hebt. Je kan alleen jezelf en je eigen houding veranderen. Hoeft verder geen commentaar, vermoed ik… ;-)
Schuld brengt je geen meter verder. Achteraf was ik kwaad op mezelf over de manier waarop ik m’n vragen stelde en voelde ik me schuldig naar de presentator toe. Ik besefte gelukkig al vlug dat dat me niet verder helpt. Dus heb ik er voor mezelf deze lessen uit getrokken, me geëxcuseerd bij de presentator en daarna al de rest ‘losgelaten’ en mezelf vergeven. Door je schuldig te (blijven) voelen, help je niemand verder, ook jezelf niet.
Heb jij ook van die dingen waar je regelmatig weer eens tegenaan loopt en die je moeilijk lijkt te leren? Wat kan je doen om daar verandering in te brengen?
We gebruiken namelijk onze ogen om toegang te krijgen tot onze herinneringen en onze verbeelding. We kennen allemaal bovenstaande gezichtsuitdrukking wanneer iemand zich een bepaald feit of een gebeurtenis probeert te herinneren. Wat de man op de foto eigenlijk aan het doen is, is zichzelf een bepaald beeld aan het voorstellen.
Een hele makkelijke oefening om aan te tonen hoe we via onze oogbewegingen toegang tot onze ervaringen zoeken, is de volgende:
Vraag (zonder veel verdere uitleg) aan iemand of je hem of haar enkele vragen mag stellen. Stel onderstaande vragen en kijk heel goed naar de ogen van andere. In welke richting bewegen de ogen (soms heel kort) tijdens of vlak nadat je de vraag hebt gesteld?
1. Hoe zag de voordeur van je huis eruit toen je de laatste keer je huis binnen ging?
2. Hoe zou diezelfde voordeur eruit zien als ze rond in plaats van vierkant was en helemaal paars met gele stippen geverfd zou zijn?
3. Hoe klinkt jouw lievelingsliedje, kan je de woorden in je hoofd horen?
4. Hou zou datzelfde liedje klinken als Donald Duck het zou zingen, begeleid door een strijkorkest?
Wat heb je gezien? In de meeste gevallen zal de andere bij vraag 1 en 2 eventjes naar links- of rechtsboven gekeken hebben. En bij vraag 3 en 4 zal hij of zij eerder naar opzij (links of rechts) gekeken hebben. Klopt dat?
Voor heel veel onder ons is het zo dat onze ogen zich naar linksboven zullen richten als we visuele toegang zoeken tot een herinnering. Als we ons dus een beeld dat we al kennen proberen voor te stellen. Bijvoorbeeld onze eigen voordeur…
Als we een nieuw beeld creëren of verzinnen en ons dat voorstellen, zullen onze ogen zich naar rechtsboven wenden voor de toegang tot dat beeld. We kennen onze voordeur niet zoals die in vraag 2 beschreven werd en dus moeten we ons daar een nieuw beeld van vormen. Vaak zullen we dan eerst heel even naar linksboven kijken om onze ‘normale’ voordeur zoals we ze kennen in ‘beeld’ te hebben en dan zullen onze ogen naar rechtsboven draaien om een nieuw beeld te vormen van de beschreven voordeur.
Voor auditieve toegang (het in ons hoofd horen van geluiden) zullen we vaak naar links kijken als het om ons bekende geluiden gaat. Zoals bijvoorbeeld ons lievelingsliedje uit vraag 3. Als we een nieuw geluid creëren en in ons hoofd horen hoe dat zou klinken, zullen we eerder naar rechts kijken. Ook hier zit aan de linkerkant weer de herinnering en aan de rechterkant het nieuwe.
Als we met onze ogen naar links beneden draaien of kijken, dan is het vaak zo dat we toegang aan het zoeken zijn tot een innerlijke dialoog. De stemmetjes in ons hoofd zitten blijkbaar ergens links vanonder verstopt. En als we naar rechts beneden kijken, zijn we vaak terug aan het voelen hoe iets was of zou zijn. De toegang tot hoe iets aanvoelt (kinesthese) zit rechts vanonder.
Heel belangrijk om hierbij op te merken, is dat deze richtingen niet absoluut zijn. Je mag er nooit zomaar vanuit gaan dat voor iedereen deze kijk-richtingen dezelfde betekenis hebben. Wat ik hierboven beschreef is de meest voorkomende situatie. Voor een aantal mensen hebben links en recht de omgekeerde betekenis en zullen de herinneringen dus rechts in plaats van links zitten.
Doe het experiment met bovenstaande vragen eens een keertje, dan kan je zelf zien hoe onze ogen verraden wat we in ons hoofd aan het doen zijn. En let de volgende dagen eens op hoe de ogen bewegen van diegene met wie je aan het praten bent. Je zal merken dat onze ogen meer en sneller bewegen dan je tot nu toe dacht.
Weet jij ondertussen welk jouw voorkeurs-zintuig is? Ben jij eerder visueel, auditief of kinesthetisch?
Om een goede communicatie met iemand op te bouwen, is het heel belangrijk je bewust te zijn van je eigen primaire representatiesysteem en dat van de andere. Door jouw eigen taalgebruik af te stemmen op dat van diegene met wie je praat, zal je automatisch een sterker rapport opbouwen.
Je kan vrij makkelijk het primaire systeem van iemand ontdekken door simpelweg te luisteren naar wat iemand zegt en welke woorden hij of zij daarvoor kiest. Neem de woorden van de ander zo lettelijk mogelijk en zoek dan naar geluiden (auditief), bewegingen (kinesthetisch) of beelden (visueel). Hieronder van elke soort een aantal voorbeelden.
Let de komende dagen eens op het woordgebruik van de mensen rondom jou. Je zal snel merken dat iedereen een bepaalde voorkeur heeft, of misschien één van de zintuigen helemaal niet gebruikt. Stem dan je eigen woordkeuze op die van de andere af door vanuit hetzelfde zintuig te spreken. Als iemand zegt dat hij iets een schitterend voorstel vindt, zeg dan bijvoorbeeld dat het er inderdaad goed uitziet. Je zal daardoor (onbewust) een beter rapport creëren dan door bijvoorbeeld te zeggen dat het voorstel inderdaad goed klinkt. Spiegel dus het primair representatiesysteem van degene met wie je praat en je zal sneller iemands vertrouwen en respect winnen binnen je communicatie.
Pas er wel voor op dat je dit niet overdrijft. Want als je woorden stuntelig of vergezocht overkomen of enorm verschillen van jouw ‘normale’ taalgebruik, zal de andere dit (al dan niet onbewust) merken. Daardoor zal hij of zij zich net niet sneller op z’n gemak voelen bij jou en zal het rapport er niet op verbeteren. Oefening baart kunst!
Kennen jullie dat gevoel, dat iemand niet naar je luistert terwijl je iets vraagt of vertelt?
Het is ook heel belangrijk om soms je aandacht naar jezelf te richten, om even na te denken of te voelen hoe je reageert op iets bepaald. En dan is het kwestie van dat even aan te geven aan degene met wie je praat. 
Blijf eerst en vooral met je aandacht bij de andere tot die zijn vraag gesteld heeft of zijn zegje gedaan heeft. En geef dan aan dat je even tijd nodig hebt om zelf na te denken, door bijvoorbeeld te zeggen: “mmm, interessant, daar moet ik eens even over nadenken.” Neem dan rustig enkele seconden de tijd om (met je aandacht naar jezelf gericht) na te denken en daarna pas te antwoorden.
Veel mensen zijn bang om niet direct het goeie antwoord klaar te hebben of om stiltes te laten vallen. Maar door je aandacht bij de andere te houden en aan te geven als je even enkele seconden zelf moet nadenken, creëer je een veel beter contact met de ander en zal er veel meer vertrouwen in je communicatie zitten!
Je aandacht op de ander richten is iets heel makkelijks waar je al snel resultaat mee bereikt. Speel hier voor jezelf eens mee de volgende dagen, en laat me weten of het voor jou een verschil maakt!
Onderzoek toonde aan dat de impact van je communicatie afhankelijk is van drie dingen: wat je zegt, hoe je dat zegt en je lichaamstaal. Het onderzoek wees ook uit dat welke woorden je gebruikt maar voor 7% mee de effectiviteit van je communicatie bepalen. Je stemgeluid (toon, intonatie, snelheid, … ) zorgt voor 38% van je communicatie en je gezichtsuitdrukking, gebaren en lichaamshouding zorgen voor de overblijvende 55%. Indrukwekkende cijfers, als je’t mij vraagt.
Wat heeft dit met rapport te maken? Wel, als je rapport wil opbouwen met iemand, zal je ervoor moeten zorgen dat je lichaam, je stemgeluid en de woorden die je gebruikt met ekaar in harmonie zijn en dezelfde boodschap uitstralen. Als je lichaamstaal je woorden niet ondersteunt, zal het moeilijk zijn om het vertrouwen te winnen van de andere.
Ondersteunen bijvoorbeeld jouw gezichtsuitdrukkingen altijd de woorden die je zegt? En als jij enthousiast over iets bent, stralen dan zowel je lichaam als je woorden dat enthousiasme uit?
Een goed rapport met iemand hebben, wil dan zeggen dat je erin slaagt om een communicatie met die ander op te bouwen waarin wederzijds respect en vertrouwen heerst. Een communicatie waarin de ander zich begrepen voelt zonder beoordeeld te worden. Je zou rapport dus kunnen beschouwen als de fundamenten van je communicatie.
Om zoveel mogelijk uit je communicatie te kunnen halen, is het voor iedereen en in alle contexten belangrijk om over de vaardigheid te beschikken om een goed rapport op te bouwen. En dan blijft het gelijk of het nu gaat over een babbel met de buurvrouw, een discussie met een collega, een sollicitatiegesprek of een onderhandeling met een nieuwe klant.
Omdat iedereen kan leren om een beter contact met mensen op te bouwen, wil ik daar graag een reeks artikeltjes over schrijven op deze blog. En het daarin samen met jullie hebben over de houding en vaardigheden die het rapport versterken en over de elementen die het contact met de ander beïnvloeden. Ik ga dit onderwerp opsplitsen in kleinere posts waarin ik telkens één aspect behandel. Zo zal je elke keer iets nieuws kunnen meenemen in je dagdagelijkse communicatie en zal je eigen rapport stap voor stap verbeteren!
Ik reken op jullie kritische reacties en vragen om deze reeks zo boeiend mogelijk te maken, dus voel je vrij om al je gedachten over rapport te delen als reactie op deze blog of via email. Alvast bedankt!
En voor ik deze eerste post over rapport afsluit, wil ik jullie nog vragen: Hoe goed is jouw rapport?
Let de komende dagen eens op het contact dat je hebt met de mensen rondom je. Hoe is dat? Met wie, waar of wanneer lijk je een beter of makkelijker contact te hebben? Waar ligt dat volgens jou aan?
"Geluk is wat je bereikt gedeeld door wat je wilde bereiken. Stel dat je 6 dingen wilde bereiken en er maar 3 bereikt heb, dat ben je 3/6 = 1/2 gelukkig. Dat zou betekenen dat je met 6/12 even gelukkig zou zijn en zelfs dat je oneindig gelukkig kunt worden door niks na te streven…"
In deze andere reactie herinnert Luc ons terecht aan de dingen die in de ‘prullenmand’ van de wetenschappers verdwijnen en dat we kunnen leren uit onze fouten.
Bedankt voor je inspirerende reacties, Luc !!
Heb jij soms ook het gevoel dat je weer eens niet genoeg aan jezelf gedacht hebt en dingen beloofd of gedaan hebt waar je geen zin in hebt? Dat je je ‘laten doen’ hebt door iemand anders?
Of maak je soms het omgekeerde mee? Zodat je achteraf spijt hebt dat je teveel aan jezelf dacht en je niet wat meer met de mening van iemand anders rekening hield?
Wel, dan zal je de technieken die ik in deze post wil uitleggen heel goed kunnen gebruiken. Ik wil het namelijk hebben over wat ze in de NLP ‘sort by self’ en ‘sort by other’ noemen.
Je kan de mate waar in je in een gesprek voor jezelf opkomt of aan het belang van de andere denkt heel sterk beïnvloeden door je lichaamstaal en stemgebruik. En door je intentie.
Als je aan je eigen belang wil denken in een gesprek, leun dan lichtjes naar achteren toe en zorg ervoor dat de gebaren die je maakt naar jezelf toe bewegen. Dus geen weidse armgebaren naar buiten of naar de ander toe, maar eerder kleinere bewegingen die naar jezelf toegaan. Zoals bijvoorbeeld naar jezelf wijzen of je hand naar je borst toe brengen terwijl je zegt wat jij wil of denkt. Zorg er ook voor dat je je zinnen ‘afmaakt’ en zelfverzekerd overkomt door je intonatie op het einde van je zinnen te laten dalen. Een stijgende intonatie komt vragend over en zal de andere meer kans geven in te pikken op wat je zei. Gebruik ook woorden die meer op jezelf dan op de ander slaan en praat vooral vanuit de eerste (ik) persoon. Praat minder over wat het voordeel van de andere is in de gegeven situatie en praat vooral over je eigen belangen en doelen.
Als je jezelf wat meer aan de kant wil zetten en het gesprek vooral rond de andere wil laten draaien, gebruik je je lichaam en stem net op de omgekeerde manier. Zorg dat je lichtjes voorover leunt en laat je gebaren in de richting van de ander (of zeker naar buiten toe) bewegen. Door je intonatie op het einde van je zinnen te laten stijgen, laat je de zaken meer open en zal de andere heel makkelijk kunnen inpikken. Denk en praat vooral over wat de andere uit de situatie kan winnen en gebruik ook meer de derde persoon (jij).
Het is heel handig als je deze beide manieren van communiceren beheerst, want dan kan je bewust kiezen of je voor jezelf opkomt in een gesprek of net niet. Oefening baart kunst en met deze technieken kan je heel makkelijk zelf experimenteren. Probeer het maar eens en je zal zelf ervaren dat deze kleine veranderingen aan je stem en lichaamstaal een groot effect op je communicatie zullen hebben. Laat me weten hoe het gaat!
Uit nostalgie (en voor de nieuwere lezers) een overzichtje van een aantal belangrijke schrijfsels uit een half jaar hersenspinsels en buikverzinsels:
Omdat ik vaak vanuit NLP denk en schrijf, kwamen mijn eigen definitie van NLP en de uitgangspunten van NLP al gauw aan bod. En omdat het ook heel belangrijk is om jezelf doelen te stellen in dit leven, schreef ik ook daar enkele posts over.
Als gretige lezer had ik het natuurlijk ook over een aantal interessante boeken die ik las over o.a. flow, onze rechterhersenhelft, management en training geven. Een ander onderwerp dat me heel nauw aan het hart ligt, is het motiveren en betrekken van werknemers in een organisatie.
Vanuit de vele interessante vragen die ik van jullie kreeg, schreef ik ook over het hoe, waarom en wanneer van geheugenkaarten. En mijn persoonlijke lievelings-post van dit moment is deze, over een zalig weekend snowboarden.
Nogmaals bedankt allemaal, en tot schrijfs!
 |
op mijn RSS-feed. |
| Wat is een RSS-feed? |
