Hoe goed ken jij jezelf? En hoeveel van jezelf laat jij aan anderen zien?
Op zich zijn dit al twee heel interessante vragen om eens voor jezelf over na te denken. Als je ze combineert en in een grafiekje stopt, wordt het nog interessanter en krijg je het zogenaamde Johari model. Dit model werd ontwikkeld door Joseph Luft en Harry Ingham (vandaar de naam Johari) en het geeft weer hoe iemand zichzelf ziet in relatie tot anderen.
Zoals je op de bovenstaande figuur ziet, wordt op een Johari schema grafisch voorgesteld hoeveel je van jezelf kent en hoeveel anderen van jou weten. Daardoor ontstaan vier gebieden (groen, oranje, paars en bruin in mijn voorbeeld) die ons veel over onszelf vertellen.
Zo zie je in deze grafiek bijvoorbeeld iemand voorgesteld die zichzelf helemaal niet goed kent maar wel heel open is naar anderen toe. Daardoor kennen andere mensen hem of haar vaak beter dan hij of zij zichzelf kent. Het ‘blinde’ gebied is het grootst.
Je kan je blinde gebied verkleinen door feedback over jezelf te vragen aan de mensen rondom jou (vrienden, collega’s, …). Het klinkt misschien een beetje raar om feedback over jezelf te vragen aan anderen, maar ik ken iemand die zich daar niets van aantrok en deze oefening voor zichzelf uitvoerde. Ze vroeg aan een aantal mensen hoe zij op hen overkwam en leerde heel veel over zichzelf uit de reacties.
Het ‘geheime’ gebied is het grootst als je jezelf heel goed kent en heel weinig van jezelf blootgeeft aan anderen. Voor mensen met dit type grafiek is het belangrijk om er zich in eerste instantie bewust van te worden dat ze zoveel van zichzelf verbergen voor anderen. Je kan het ‘geheime’ gebied verkleinen door dingen over jezelf te vertellen of te laten zien aan anderen.
In sommige situaties is het goed niet te veel van jezelf te laten zien. Maar in de meeste vormen van communicatie (ook in zakelijke gesprekken) zorgt openheid voor vertrouwen. Door iets van jezelf te vertellen of te laten zien, zal de andere je sneller gaan vertrouwen en zal je daardoor makkelijker en effectiever kunnen communiceren. Natuurlijk moet je ook hierin niet overdrijven want het is ook geen gezonde situatie om alles van jezelf zomaar aan iedereen bloot te geven.
De laatste extreme vorm van deze grafiek geeft een persoon weer die zichzelf helemaal niet goed kent en die daarenboven bijna niets van zichzelf blootgeeft aan andere mensen. Deze persoon heeft een groot ‘onbekend’ gebied en mist een stuk zelfkennis en openheid.
Bepaalde communicatie-experts zijn van mening dat je zelf je onbekende zone niet kan verkleinen. Ik ben echter overtuigd van het tegendeel!
Door jezelf te observeren en je bewust te worden van wat je doet, zegt en denkt zet je de eerste stappen in het verkleinen van je ‘onbekende’ gebied. Daarna kan je jezelf afvragen waarom je bepaalde dingen deed of zei. Of waarom je bepaalde dingen denkt of tegen jezelf zegt.
Probeer het maar eens! Denk eens aan de laatste keer dat je ruzie had met iemand. Wat deed en zei je juist? En vooral, wat zei je tegen jezelf in je hoofd? Waarom was de situatie zo belangrijk voor jou dat je boos werd of je zorgen maakte? Waar was je bang voor? Of denk eens aan een recente, heel leuke situatie. Waarom was dat zo leuk? Omwille van het gezelschap of omwille van wat je deed? Vond je het bijvoorbeeld fijn datje de ander kon helpen of voelde je jezelf graag gezien door de ander? Wat maakte dat dat zo’n prettige ervaring was?
Voila, nu is het aan jou! Ik daag je uit om een groep mensen te kiezen waarmee je vaak omgaat (je gezin, vrienden, collega’s, …) en op deze manier eens uit te zetten hoeveel zij van jou kennen en hoe goed jij jezelf kent. Veel plezier!
PS: Bedankt aan iedereen die de enquete invulde! Voor degenen die dat nog niet deden maar wel nog van plan zijn, jullie hebben nog twee dagen... zaterdag verwerk ik de resultaten.
