waarom werken geheugenkaarten?

Nu jullie weten wanneer je geheugenkaarten kan gebruiken en hoe het allemaal werkt, is het tijd om eens dieper in te gaan op waarom deze techniek zo effectief is.

Geheugenkaarten zijn vooral heel krachtig omdat ze op dezelfde manier werken als onze hersenen. We denken associatief (radiant thinking, heet dat) en daarom ondersteunen geugenkaarten ons denken zo goed en werken ze vaak veel inspirerender dan ‘gewone’, lineaire, uitgeschreven zinnen. Ze zetten ons letterlijk aan tot creatiever en 'beter' denken!

Een lezer merkte ook op dat geheugenkaarten hem helpen om samen in een gesprek met anderen duidelijk te maken hoe er over het gespreksonderwerp gedacht wordt. En dus op die manier te zorgen dat je op dezelfde golflengte zit als je gesprekspartner(s). Omdat geheugenkaarten de manier waarop we denken visualiseren, worden zo fundamentele misverstanden vermeden.

Het creatieve en visuele aspect van geheugenkaarten zorgt ervoor dat onze rechter hersenhelft meewerkt en we daardoor beter verbanden kunnen zien en het overzicht kunnen houden. Want zoals ik eerder schreef, is het evenwaardig gebruiken van onze twee hersenhelften (in plaats van vooral onze linker hersenhelft) iets wat steeds belangrijker zal worden.

Een ander belangrijk voordeel van geheugenkaarten is dat ze je enorm helpen in het onthouden en achteraf reproduceren van de betrokken informatie. Door de structuur en het visuele aspect, slaan we de zaken sneller en beter op in ons geheugen. En achteraf zijn de sleutelwoorden en de tekeningen de toegangscodes die zullen zorgen dat de rest van de informatie die we ergens in onze hersenen opsloegen snel weer naar boven komt.

Je kan geheugenkaarten ook heel makkelijk uitbreiden met volledig nieuwe gedachten of al bestaande zijtakken verder aanvullen. Dat is in ‘gewone’, lineair uitgeschreven nota’s veel moeilijker omdat je dan je aanvullingen niet bij bij de juiste stukken tekst kan schrijven, of je moet beginnen met tussen de lijnen of in de kantlijn te beginnen schrijven.

Als je eenmaal gewend bent om geheugenkaarten te maken, gaat dat heel snel. Je kan gewoon een gesprek of vergadering volgen en tegelijk alles opnemen in je geheugenkaart. Eventueel vul je achteraf nog wat aan met tekeningen en kleuren om het geheel nog krachtiger te maken. En als je na een tijdje een geheugenkaart terug opdiept, zullen de tekeningen en kernwoorden ervoor zorgen dat je heel snel weer weet waarover het gaat.

En een laatste reden waarom geheugenkaarten zo effectief zijn, is omdat het veel leuker is om te doen dan op de klassieke manier nota nemen. En daardoor zijn we (deels onbewust) harder geconcentreerd en gemotiveerd, wat ons begripsvermogen en ons geheugen alleen maar ten goede komt!

Ziezo, dat was de hele uitleg bij deze geheugenkaart. Wat houdt je nu nog tegen om ermee aan de slag te gaan? Probeer het eens, zou ik zo zeggen, en je zal zelf ervaren dat het werkt! Veel plezier ermee!

hoe werken geheugenkaarten?

Nu jullie weten wanneer je met geheugenkaarten kan werken, is het tijd om eens dieper in te gaan op hoe je juist zo’n geheugenkaart opstelt.

Het is eigenlijk helemaal niet zo moeilijk. Je neemt een blad papier en draait dat met de lange kant naar onderen toe (landscape). Zo creëer je horizontaal lekker veel ruimte om uit te wijden. Ik werk ook graag met A3 papier inplaats van A4 omdat ik dan nog meer plaats heb en m’n gedachten zeker niet beperkt worden door het ‘medium’.

In het midden van je blad schrijf je in 1 of hoogstens enkele woorden het onderwerp. Het is zelfs nog beter als je dit onderwerp met een tekening kan voorstellen in plaats van een woord. Of probeer het woord opvallend te maken door er versieringen of een speciale kader rond te tekenen ofzo. Steek daar gerust even tijd in.

Dan teken je voor elk belangrijk onderdeel van (of gedachte over) je onderwerp een zijtak aan je onderwerp. Die zijtakken lopen dus vanuit het midden naar de zijkanten van je blad toe. Wees creatief in hoe je deze takken tekent. Sommige mensen houden van rechte lijnen, anderen van decoratieve krullen. Schrijf het kernwoord van dit onderdeel op de zijtak of aan het einde ervan en kies daarvoor goede, sprekende sleutelwoorden. Gebruik geen volledige zinnen, want dan verlies je het overzicht op je geheugenkaart. Vanuit elke (hoofd)tak kun je dan weer nieuwe zijtakken laten vertrekken die op zich weer een onderdeel vormen van de hoofdtak. En zo ga je maar door.

Als je een bepaalde volgorde in je zijtakken hebt (bijvoorbeeld de procedure van een vergadering) kan je je zijtakken nummeren. Of je spreekt voor jezelf een vast vertrekpunt af en draait dan in eenvaste richting rond als je nieuwe takken toevoegt. Voor veel mensen voelt in dat geval rechtsboven beginnen en met de klok mee werken heel natuurlijk aan.

Het is aangeraden om kleuren te gebruiken om je geheugenkaart nog duidelijker te maken. Je kan een kleur voor hoofdtak en al zijn zijtakken gebruiken zodat het heel duidelijk is welke takken allemaal bij elkaar horen. Of je kan elk niveau van takken in een bepaalde kleur tekenen. Zo zie je snel welke de belangrijke zaken zijn, en welke stukken minder belangrijk zijn. De eerste methode is in mijn ogen de krachtigste in veel gevallen, maar experimenteer zeker ook met andere manieren om kleuren te gebruiken!

Hoe visueler je je geheugenkaart maakt, hoe krachtiger ze is. Door tekeningen of symbolen te gebruiken in plaats van kernwoorden, zorg je ervoor dat je de zaken nog makkelijker en beter zal onthouden. En zo wordt het ook veel makkelijker om je geheugenkaart achteraf te begrijpen. Want zoals we allemaal weten, zegt één beeld vaak meer dan duizend woorden. Ik besef dat de drempel om te gaan tekenen soms hoog is, dat was voor mij in het begin ook zo. Maar ook al heb je het gevoel dat je niet goed kan tekenen, probeer het toch maar eens. Je zal merken dat het tekenen na een tijdje leuker wordt en beter gaat. En dat je geheugenkaarten er veel krachtiger door worden.

Een andere reden om tekeningen te maken op je geheugenkaart, is dat een geheugenkaart veel beter werkt als je ze heel persoonlijk maakt. Door je eigen stijl, woordkeuze, tekeningen en afkortingen te gebruiken, zorg je ervoor dat alles beter wordt opgeslagen in je geheugen.

Je geheugenkaart heel persoonlijk maken, werkt natuurlijk enkel heel goed als jij de enige bent die je geheugenkaart later nog wil gebruiken. Als je geheugenkaarten maakt die je wil delen met anderen, moet je opletten dat iedereen je woorden, afkortingen en tekeningen kan begrijpen. Want voor de ene betekent een zonnetje misschien dat iets belangrijks is terwijl diezelfde zon voor de andere zou kunnen betekenen dat het om een voordeel van het onderwerp gaat.

Als bepaalde zijtakken een verband met elkaar blijken te hebben, kan je dat duidelijk maken door ze bijvoorbeeld met een stippellijn te verbinden. Als dat nodig is, kan je op die lijn eventueel schrijven wat het verband precies is.

De belangrijste regel in verband met geheugenkaarten is dat er eigenlijk geen regels zijn! Wees vooral creatief en zoek je eigen manier om geheugenkaarten te maken die voor jou werken. Probeer bijvoorbeeld eens het onderwerp links te zetten en alle takken naar rechts te laten lopen. Of zet randbemerkingen of inspirerende citaten in een kadertje langs de zijkant van je blad, al dan niet verbonden met één van je zijtakken. Experimenteer erop los en laat je creatieve kant zich maar eens lekker uitleven!

wanneer werken geheugenkaarten?

Voor wie van jullie was de geheugenkaart uit m’n vorige post inspirerend genoeg om zelf te beginnen experimenteren met geheugenkaarten?

Een geheugenkaart is bijna altijd een samenvatting van het hele verhaal en bevat daarom nooit alle details. En dat hoeft ook helemaal niet, want heel vaak heb je al genoeg aan enkel de grote lijnen. Voor wie toch graag wat meer tekst en uitleg heeft bij het hoe, wanneer en waarom van geheugenkaarten, zal ik in deze en de twee volgende berichten het verhaal achter deze geheugenkaart uitschrijven. Zo zal je merken hoeveel informatie er op die ene geheugenkaart verzameld was en zal je ervaren dat je achteraf genoeg hebt aan die ene geheugenkaart om zelf het hele verhaal te reproduceren.

Wanneer gebruik je geheugenkaarten? Wel, eigenlijk bijna altijd wanneer je aantekeningen wil maken. :-)

Ik maak zelf bijna elke dag geheugenkaarten, zowel op het werk als thuis. Terwijl ik in een vergadering of een gesprek met iemand zit, maak ik heel vaak een geheugenkaart over wat er gezegd en beslist wordt. Dat is heel handig, want sleutelwoorden opschrijven gaat sneller dan op de klassieke manier nota’s nemen en alles proberen op te schrijven. Dus kan ik tegelijkertijd ook nog actief het gesprek volgen. En omdat een geheugenkaart zo visueel is, is het veel makkelijker om een overzicht te houden over de verschillende onderwerpen van het gesprek. En dus ook veel makkelijker om de verbanden te zien tussen alles wat aan bod kwam tijdens die vergadering of dat gesprek.

Ook als ik simpelweg m’n gedachten over een bepaald onderwerp wil ordenen, gebruik ik een geheugenkaart. Dat werkt lekker snel en geeft een overzichtelijk beeld van m’n ideeën en bedenkingen. En ik kan achteraf heel makkelijk nog wat extra informatie of nieuwe ideeën toevoegen aan een geheugenkaart, iets wat veel moeilijker is in gewone, uitgeschreven nota’s.

Bij het voorbereiden van een vergadering, voordracht of training vind ik geheugenkaarten ook heel handig om eerst voor mezelf de grote lijnen uit te tekenen. Degene hiernaast (klik erop voor vergroting) is bijvoorbeeld een geheugenkaart die ik samen met een collega op een kwartier opstelde om een vergadering voor te bereiden. Ook als ik iets moet schrijven (een artikel, blog-post of een ander document) helpen geheugenkaarten me om vooraf m’n gedachten te ordenen. Tijdens het schrijven vul ik dan die geheugenkaart aan met belangrijke nieuwe ideeën die plots opduiken en die ik niet wil vergeten.

Waarmee ik soms ook experimenteer, is m’n todo lijstjes opstellen als geheugenkaart in plaats van als een ‘gewone’ lijst met taken die ik nog wil uitvoeren. Ik ben er voor mezelf nog niet uit of een geheugenkaart hiervoor beter is. Het voordeel lijkt me dat je je taken beter onthoudt, maar je maakt natuurlijk net een lijstje om ze niet te vergeten… ;-) Als er geen natuurlijke onderverdeling in je taken zit, krijg je ook snel geheugenkaarten van maar één niveau diep maar met heel veel zijtakken, en dat blijft niet overzichtelijk.

Iets waar in mijn ogen geheugenkaarten een must zijn, is studeren. Geheugenkaarten zijn ideaal als samenvatting van een hoofdstuk of deel van een cursus. Je kan ze ook op alle niveaus maken, eentje voor je hele cursus zodat daarvan de grote lijnen in je hoofd geprent zitten en danbijvoorbeeld een geheugenkaart per hoofdstuk. Deze manier van werken gebruik ik vaak als ik een boek lees waarvan ik graag veel zou onthouden. Door geheugenkaarten te maken, verwerk en orden ik de informatie voor mezelf. En als ik dan achteraf zo’n geheugenkaart terug bekijk, weet ik meteen weer waar het boek over ging en komen ook de details ervan sneller terug. Hier vind je als voorbeeld de geheugenkaarten die ik over het boek ‘One minute manager’ maakte.

Je merkt dat er heel veel toepassingsmogelijkheden zijn voor geheugenkaarten en dat ze je vaak het leven een stuk makkelijker kunnen maken. Wanneer zou het voor jou handig kunnen zijn om een geheugenkaart te maken in plaats van alles helemaal uit te schrijven of gewoon niets op te schrijven?

aan de slag met mind maps

De laatste weken krijg ik regelmatig vragen over mind mapping. Ik ben heel blij met die vragen, want ik vind mind mapping iets enorm krachtigs en gebruik het bijna elke dag om aantekeningen te maken, m'n gedachten te ordenen of een vergadering voor te bereiden. En vandaar dus het idee om jullie via deze post wegwijs te maken in de wereld van het mind mappen...

Het eerste wat ik wil zeggen, is dat Tony Buzan beweert de uitvinder te zijn van deze techniek en dat de naam 'mind map' zijn eigendom is geworden. Omdat ik de techniek graag wat breder bekijk dan enkel de definitie van Buzan, gebruik ik tegenwoordig ook vaak de term geheugenkaarten als ik erover praat.

En verder ga ik niet veel schrijven over geheugenkaarten. In plaats van een saai stuk doorlopende tekst, heb ik een kleurrijke geheugenkaart getekend om jullie te leren wat een geheugenkaart is en hoe je er één maakt. Deze geheugenkaart zou zichzelf moeten verklaren en jullie op weg zetten om jullie eigen geheugenkaarten te gaan tekenen en gebruiken.

De kunst is om er gewoon zelf mee aan de slag te gaan en je creativiteit de vrije loop te laten. Kijk eens rond voor enkele voorbeeldjes en steek daarna zelf de armen uit de mouwen, zou ik zo zeggen. Als er daarbij concrete vragen naar boven komen, aarzel dan niet om ze me te stellen! Veel plezier ermee!

dilbert onder hypnose

Scott Adams, de tekenaar van de bekende Dilbert comics, legt hier heel mooi uit wat hypnose is. Weinig mensen weten dat de meest gebruikte vormen van hypnose niet degenen zijn die je ziet in de op sensatie gerichte hypnose-shows op TV waarin mensen onder hypnose de gekste dingen doen. Hypnose is meestal veel subtieler... en vaak heel effectief.

Een meester in hypnose is ook Milton Erickson, die als psychotherapeut vaak hypnose gebruikte en zijn eigen techniek ontwikkkelde die tegenwoordig meer en meer gebruikt wordt.

77 leergierige tips

Ik kreeg van een collega de link naar deze 77 manieren om sneller en beter te leren. Voor de leergierigen onder ons is dit een leuke lijst met heel veel interessante links.

jezelf zijn of een zinvol bestaan leiden?

Onlangs kreeg ik in een gesprek over waarden en overtuigingen van iemand een heel interessante vraag:

Maakt voor jou jezelf zijn deel uit van een zinvol bestaan of is het net andersom en maakt een zinvol bestaan deel uit van 'jezelf zijn'?

Ik wil als eerste opmerken dat de formulering van deze vraag heel bewust gekozen was. We kwamen er door ons gesprek achter dat zowel 'mezelf zijn' als 'een zinvol bestaan leiden' voor mij heel belangrijke waarden zijn in het leven. En dat het ook die exacte formuleringen ervan zijn die bij mij het bijhorende gevoel oproepen. Woorden als 'vervulling', 'eenheid' en 'bij mezelf zijn' zouden voor anderen misschien de perfecte omschrijvingen kunnen zijn voor dezelfde waarden in hun leven, maar bij mij 'kloppen' die formuleringen niet. Ieder van ons heeft z'n eigen formulering van z'n eigen waarden en dat is iets belangrijks om te beseffen.

Maar soit, voor mij was de bovenstaande dus een heel interessante vraag. Zeker omdat ik onmiddellijk voelde dat voor mij een zinvol bestaan leiden deel uitmaakt van mezelf zijn. En dat mezelf zijn voor mij dus 'groter' en belangrijker is in m'n leven dan een zinvol bestaan leiden. Ik kan niet mezelf zijn zonder een zinvol bestaan te leiden, en mezelf zijn omvat voor mij nog meer dan een zinvol bestaan leiden. Grappig en leuk om zulke belangrijke dingen door zo'n simpele vraag te kunnen ontdekken, vind je niet?

Wat is voor jou de perfecte formulering van bovenstaande vraag? Hoe zou jij 'jezelf zijn' in je eigen woorden zeggen, zodat je er echt iets bij 'voelt'? En is er iets dat voor jou nog belangrijker is dan dat?

engel, red mij

Gisteren vertelde een collega-projectleider me wat zijn eigenlijke doel en ambitie is binnen zijn job: de mensen waarmee hij samenwerkt helpen en ondersteunen om hun eigen talenten te ontdekken en verder te ontwikkelen. Zijn medewerkers en zijn team zien groeien en evolueren, is die collega’s grootste voldoening in z'n werk.

Dat deed me denken aan volgend verhaaltje:

Een kleine jongen vroeg aan Michelangelo waarom hij met een hamer en een beitel op een groot stuk rots aan het kloppen was. Michelangelo antwoordde: “Omdat er een engel binnenin deze rots zit en ik help hem te ontsnappen.”

Ik ben ervan overtuigd dat er in elke rots een engel zit die het verdient om te ontsnappen. Hoe is het met de engel in jouw binnenste gesteld?

manager in één minuut

Vorig weekend verslond ik “The One Minute Manager” van Ken Blanchard en Spencer Johnson, een bekende Amerikaanse best-seller over management. En hoewel ik eerst wat sceptisch tegenover dit over-gecommercialiseerde boekje stond, ben ik heel blij dat ik het uiteindelijk toch kocht en las.

Wat het boekje zo leuk maakt, is dat het een kort, vlot geschreven fictief verhaal is en geen typisch theoretisch, non-fictie managementboek. Het vertelt het verhaal van een jongeman die op zoek gaat naar wat ‘goed’ management nu juist inhoudt. Hij komt bij een manager terecht die zichzelf een ‘One Minute Manager’ noemt en die erin slaagt zowel uitstekende bedrijfsresultaten te halen als zijn werknemers gelukkig en gemotiveerd te houden en te laten groeien. Hierdoor gefascineerd gaat de jongeman verder op zoek naar hoe de succesvolle manager dit doet en ontdekt zo de drie ‘geheimen’ van de One Minute Manager.

Om die drie geheimen te ontdekken, raad ik je aan het boekje te lezen. Op een uurtje heb je het uit en de vele sprekende voorbeelden die ter sprake komen zijn echt de moeite. Wie toch al een idee wil krijgen, kan de mindmaps bekijken die ik voor mezelf maakte tijdens het lezen van het boekje. Hier vind je ze mooi samen op één blad of elk apart.

Veel plezier ermee!

wordt RSS jouw nieuwe vriend?

Even een technische mededeling:

Ben jij iemand die wel graag deze blog leest, maar vergeet om hier regelmatig een kijkje te komen nemen? Of volg je ook nog andere blogs en begin je het beu te worden om naar al die aparte websites te moeten surfen?

Dan is RSS voor jou de oplossing! Lees er meer over via de link bovenaan in de rechter-zijbalk en schrijf je in op mijn RSS-feed. Of lees m’n blog via email.

gratis cadeautjes

Vandaag is het in Nederland de nationale complimenten-dag. Misschien ook voor de Belgen onder ons een goeie gelegenheid om eens iemand een extra schouderklopje te geven? Probeer vandaag eens om de complimenten die je in gedachten geeft (maar niet uitspreekt) toch te verwoorden naar de andere toe. Want vaak denken we wel dingen als "mmm, knap gedaan", "verdorie, die is daar snel mee klaar" of "hij ziet er weer goed uit vandaag" maar komen we er niet toe deze dingen ook uit te spreken. En dat is zonde, want als je het meent, is een compliment een heel mooi en makkelijk cadeautje om iemand te geven.

Wat in mijn ogen even belangrijk is dan een compliment kunnen geven, is een compliment in ontvangst kunnen nemen. Dat is vaak moeilijker dan we beseffen... Hoe vaak reageren we op een compliment niet met dingen als "bwa, 't was niet zo moeilijk, hoor", "iedereen had dat gekunnen" of "anderen kunnen dat veel beter dan mij". Of bedanken we de ander wel voor het compliment, maar verraadt de frons op ons voorhoofd of het verstarren van ons lichaam dat we zijn of haar woorden niet geloven.

We ontkennen dus heel vaak (deels onbewust) een compliment door wat we erop zeggen of hoe we met ons lichaam reageren. Zo gaat de positieve energie die op ons afkwam nodeloos verloren en zal ook de gever van het comliment dit voelen en de volgende keer zijn goedbedoelde woorden misschien wel terug inslikken.

Als je bij jezelf merkt dat je regelmatig complimenten ontwijkt, generaliseert of simpelweg ontkent (met je woorden of je lichaam) probeer dan het volgende eens. Als iemand je een compliment geeft, glimlach dan en zeg vriendelijk dankjewel. Kijk de ander in de ogen terwijl je dat doet en probeer niets toe te voegen of uit te leggen. Adem even diep in en uit en geef jezelf daardoor de tijd om de positieve woorden in ontvangst te nemen. VOel ze als het ware samen met je adem door je lichaam stromen. Daarna kan je eventueel nog aan de ander vertellen dat je zijn of haar woorden apprecieert. Maar voel je niet verplicht om direct een compliment terug te geven, wees gewoon blij met de erkenning van de ander.

En om af te sluiten nog een laatste goeie raad: Vergeet niet om jezelf regelmatig een compliment te geven! Wat is bijvoorbeeld iets wat je vandaag deed waarvoor je jezelf een welverdiend schouderklopje zou kunnen geven?