de kip of het ei: gedachten of gevoelens
Wat vond jij van mijn artikeltje over hoe onze gedachten onze emoties bepalen? Verschillenden van jullie lieten me weten het niet helemaal met me eens te zijn. En dan meerbepaald over de volgorde waarin gedachten en gevoelens elkaar beïnvloeden.
Zijn het nu onze gedachten die onze gevoelens bepalen of is het omgekeerd? Hoewel ik eerder schreef dat het meestal onze gedachten zijn die bepaalde gevoelens opwekken, besef ik nu dat ik daar te snel door de bocht ging. Door jullie reacties en na enkele interessante gesprekken hierover, leerde ik dat het voor bepaalde mensen of in bepaalde situaties evengoed andersom kan zijn.
En dus is dit een meer correcte versie van de tekening die ik eerder maakte. Afhankelijk van persoon en context ontstaan er in eerste instantie ofwel gedachten ofwel gevoelens, en hebben die dan weer respectievelijk gevoelens of gedachten tot gevolg. Er ontstaat een wisselwerking tussen gedachten en gevoelens waarbij heel vaak negatieve gedachten en gevoelens elkaar versterken. Soms ontstaat zo zelfs een negatieve spiraal die heel moeilijk terug te doorbreken is.
Of nu de gedachten of de gevoelens er eerst zijn, het blijft belangrijk om je bewust te worden van die gedachten en gevoelens. Want pas dan kan je ze beginnen veranderen. Ik vertelde eerder al dat je bijvoorbeeld de RET methode kan gebruiken om je bewust te worden van je gedachten. Welke tips zou jij iemand geven die zich bewuster wil worden van zijn gevoelens?
Zijn het nu onze gedachten die onze gevoelens bepalen of is het omgekeerd? Hoewel ik eerder schreef dat het meestal onze gedachten zijn die bepaalde gevoelens opwekken, besef ik nu dat ik daar te snel door de bocht ging. Door jullie reacties en na enkele interessante gesprekken hierover, leerde ik dat het voor bepaalde mensen of in bepaalde situaties evengoed andersom kan zijn.
En dus is dit een meer correcte versie van de tekening die ik eerder maakte. Afhankelijk van persoon en context ontstaan er in eerste instantie ofwel gedachten ofwel gevoelens, en hebben die dan weer respectievelijk gevoelens of gedachten tot gevolg. Er ontstaat een wisselwerking tussen gedachten en gevoelens waarbij heel vaak negatieve gedachten en gevoelens elkaar versterken. Soms ontstaat zo zelfs een negatieve spiraal die heel moeilijk terug te doorbreken is.
Of nu de gedachten of de gevoelens er eerst zijn, het blijft belangrijk om je bewust te worden van die gedachten en gevoelens. Want pas dan kan je ze beginnen veranderen. Ik vertelde eerder al dat je bijvoorbeeld de RET methode kan gebruiken om je bewust te worden van je gedachten. Welke tips zou jij iemand geven die zich bewuster wil worden van zijn gevoelens?
4 opmerkingen:
Dag Jef,
Bij je vroegere post "Waar komen slechte gevoelens vandaan ?" had ik nog een late reactie gepost, waarin ik dezelfde vraag stelde, maar die je gezien het tijdstip waarschijnlijk over het hoofd gezien hebt?
Het verwonderde me dan ook daarna in je schema gevoelens louter door gedachten beïnvloed te zien.
Het voorbeeld van angst die verkeerd geïnterpreteerd wordt als verliefdheid, behoedt ons tegen een te rationalistische kijk op de mens.
Momenteel ben ik 'How the mind works' van Steven Pinker aan het lezen. Hierin wordt nog maar eens duidelijk dat we vooral een verlengde zijn van een langdurige evolutie en dat ons idee van de navel van de mens (of zijn het zijn hersenen) als het middelpunt van de wereld niet echt klopt.
PS Je moet wel doorbijten in dit boek ... maar het loont de moeite
Ik zou nog één pijltje van resultaat naar situatie trekken.
Vond nog een goede verdediging van HTMW (door Pinker zelf natuurlijk)
http://pinker.wjh.harvard.edu/articles/papers/So_How_Does_The_Mind_Work.pdf
Enkele extracten :
According to HTMW (pp. 24–27; chap. 2), mental life consists of informationprocessing or computation. Beliefs are a kind of information, thinking a kind of
computation, and emotions, motives, and desires are a kind of feedback mechanism in which an agent senses the difference between a current state and goal state and executes operations designed to reduce the difference.
...
Natural selection also has a positive function in scientific discovery, impelling psychologists to test new hypotheses about the possible functionality of aspects of psychology that previously seemed functionless.
Numerous success stories are
recounted in HTMW, such as the hypothesis that social emotions (sympathy, trust, guilt, anger, gratitude) are adaptations for policing reciprocity in non-zero
sum games, and that an eye for beauty is an adaptation for detecting health and fertility in potential mates.
Conversely, other psychological traits, such as music and religion, are recalcitrant to any rigorous analysis of adaptiveness in the evolutionary biologist’s sense; they are better explained as by-products of adaptations.
Bedankt, heren!
Een reactie posten